Syriusz Black (ang. Sirius Black, ur. 1959, zm. 27 czerwca 1996) – fikcyjna postać występująca w serii książek J. K. Rowling o Harrym Potterze. W starym wydaniu pierwszego tomu serii jest wspomniany błędnie jako Syriusz Czarny.

Odtwórcą roli Syriusza w ekranizacjach powieści jest Gary Oldman, nastoletniego Blacka gra w Harrym Potterze i Zakonie Feniksa James Walters.Syriusz i James po ukończeniu Hogwartu pozostali bliskimi przyjaciółmi. Syriusz był świadkiem i drużbą na ślubie Jamesa i Lily oraz ojcem chrzestnym ich syna, Harry'ego, który urodził się wkrótce po weselu. Kiedy stało się jasne, że Lord Voldemort czyha na życie Potterów, rodzina postanowiła skryć się przy pomocy zaklęcia Fideliusa, Black zaś miał zostać ich Strażnikiem Tajemnicy. Podejrzewając, że w ich bliskim otoczeniu jest zdrajca, Syriusz namówił młode małżeństwo, by w ścisłej tajemnicy uczynili Strażnikiem niepozornego Petera Pettigrew zamiast niego, co miało zapewnić im podwójne bezpieczeństwo. Tydzień po rzuceniu zaklęcia Peter zdradził Potterów, którzy zginęli jeszcze tej samej nocy, a Syriusz został posądzony o szpiegowanie dla Voldemorta. Ogarnięty szałem, postanowił odszukać Petera, który następnego dnia po raz pierwszy i ostatni zdołał go przechytrzyć. Doszło między nimi do starcia na mugolskiej ulicy. Pettigrew zabił zaklęciem trzynastu przypadkowych mugoli i upozorował własną śmierć tak, by dowody wskazywały jednoznacznie na winę Syriusza. Peter uciekł z miejsca zbrodni wykorzystując swoją zdolność do przemiany w szczura, co zmyliło obserwatorów masowego mordu. Po zebraniu zeznań, naocznym świadkom wymazano to zdarzenie z pamięci, a Barty Crouch bez procesu Wizengamotu osadził Syriusza w Azkabanie na dożywocie.

Po dwunastu latach, Syriusz, jako jeden z niewielu więźniów wciąż pozostawał przy zdrowych zmysłach, gdyż, jak potem powiedział, jego niewinność była tak nieprzyjemną i uporczywą myślą, że dementorzy nie mogli mu jej odebrać. Uchwyciwszy się jej jak brzytwy, zdołał zachować trzeźwe myślenie, które wkrótce przerodziło się w obsesję. Wizytujący Azkaban Minister Magii, Korneliusz Knot, powiedział nawet, że Black wyglądał tylko na znudzonego^[4] i zostawił mu gazetę, o którą Syriusz poprosił. Na jednym ze zdjęć rozpoznał Pettigrew w jego animagicznej formie szczura na ramieniu Rona Weasleya, który nieświadomie trzymał go jak domowe zwierzątko. Widok ten obudził w Syriuszu rządzę zemsty i po kilku próbach zdołał ponownie przemienić się w psa. Uciekł z Azkabanu w zwierzęcej formie, oszukując dementorów, którzy nie wyczuli jego prostych, psich emocji. Przez rok Syriusz pod postacią psa skutecznie ukrywał się przed ścigającymi go dementorami, aż dotarł Hogwartu, aby zabić Petera i uchronić przed nim syna Jamesa, Harry'ego. Chociaż dwukrotnie udało mu się dostać do zamku, w tym raz do odpowiedniego dormitorium, przez kilka miesięcy Pettigrew pozostawał nieuchwytny. Do finalnej konfrontacji doszło dopiero niemal rok po ucieczce Syriusza, w Hogsemade we Wrzeszczącej Chacie, w obecnościHarry'ego Pottera, Rona Weasleya, Hermiony Granger i Remusa Lupina, których Black, potwornie wyniszczony fizycznie i psychicznie, ostatecznie przekonał o swojej niewinności. Severus Snape, który również tego wieczora dotarł do Wrzeszczącej Chaty, nie był świadkiem rozmowy z Pettigrew, gdyż został oszołomiony przez Harry'ego, Rona i Hermionę podczas kierowanej zemstą próby pojmania Blacka i Lupina bez udzielenia im możliwości złożenia zeznań. Choć Syriusz i Lupin byli zdeterminowani by zabić Pettigrew, Harry okazał mu litość i kazał zaprowadzić do zamku, żeby oddać go dementorom, gdyż dzięki jego zeznaniom Syriusz mógłby zostać uniewinniony. Niefortunnie jednak wydarzenia te miały miejsce podczas pełni. Lupin, skuty z Pettigrew, przemienił się w wilkołaka, co Pettigrew wykorzystał do kolejnej ucieczki, zaprzepaszczając szanse na oczyszczenie Blacka z niesłusznych zarzutów. Ostatecznie Syriusz zdołał uciec przy pomocy swojego chrześniaka Harry'ego, oraz Hermiony Granger, wciąż jednak jako poszukiwany przez ministerstwo zbieg, za którego głowę wyznaczono nagrodę w postaci tysiąca galeonów.